Rıfat Ilgaz

Şair ve yazar (D. 7 Mayıs 1911, Cide / Kastamonu – Ö. 7 Temmuz 1993, İstanbul). Tam adı Mehmet Rıfat Ilgaz. Döneminde altı yıllık ilkokulun ilk beş yılını Cide’de, son yılını Terme’de, ortaokulu Kastamonu’da (1924) okudu. Lise öğrenimini yarıda bırakarak yazıldığı Kastamonu Muallim Mektebinden (Öğretmen Okulu) 1930 tarihinde mezun oldu.

Bir süre Bolu, Gerede, Akçakoca ve Gümüşova’da ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra, Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe Bölümünü (1938) bitirdi. Adapazarı’nda ortaokul Türkçe öğretmeni olarak göreve başladı. Yükseköğreniminin son yıllarında yakalandığı verem hastalığı ilerleyince bir süre İstanbul Süreyya Paşa Sanatoryumunda tedavi gördü. Hastaneden çıktıktan sonra İstanbul’a atandı. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Karagümrük Ortaokulunda ve Nişantaşı Lisesinde Türkçe öğretmenliği yaptı.

1944’te yayımlanan Sınıf adlı şiir kitabı nedeniyle tutuklandı. Hapisten çıktıktan sonra atandığı Boğazlıyan / Yozgat’ta görev yaparken yeniden rahatsızlanarak İstanbul Validebağ Sanatoryumuna (1946) yattı. 1947 yılında öğretmenlik görevinden alındı ve sanatoryumdan da çıkarıldı. Bu tarihten sonra bir daha mesleğine dönemedi.

Yazıları ve kitapları nedeniyle pek çok kez kovuşturmaya uğradı, yaklaşık beş buçuk yıl hapis yattı. Aziz Nesin’le birlikte çıkardıkları Markopaşa adlı mizah dergisinde, bu derginin kapatılması üzerine çıkardıkları Malumpaşa, Merhumpaşa, Hür Markopaşa dergilerinde yazarlık ve yazı işleri müdürlüğü yaptı. 1952 yılında Adembaba dergisini çıkarmaya başladı. Dönemin mizah dergileri olan Dolmuş, Taş, Karikatür ve Şaka’da mizah hikâyeleri yazdı. Yeni Gazete, Yenigün, Yeni Ulus ile Cide ve Bartın gazetelerinde köşe yazarlığı yaptıktan sonra Yenigün gazetesinde çalışırken emekli (1974) oldu.

Ölümüne kadar yazmayı asıl işi olarak sürdürdü. Mezarı Zincirlikuyu / İstanbul’dadır.